Schiedam

Nu ik me definitief heb gestort op het in kaart brengen van al mijn achternaamgenoten, was het natuurlijk onvermijdelijk dat ik op een gegeven moment zou gaan beginnen met alle Posten die in of na 1811 in Schiedam geboren, getrouwd en/of overleden zijn. Dat is immers de plaats waar een aantal generaties van mijn familie gewoond heeft en waar wellicht ook nu nog nazaten van de oude Johannes uit Haselxfcnne wonen. Het gemeentearchief van Schiedam heeft de digitale zaakjes uitstekend voor elkaar, ik had het niet beter kunnen treffen.

Mijn methodiek is als volgt: ik voer in het zoekveld van Schiedamgen ("102407 akten en 371753 personen") de achternaam Post in en sorteer vervolgens op geboortedatum. Het systeem geeft dan aan dat er ruim 300 personen met die achternaam geregistreerd zijn. Daartussen bevinden zich ook mensen met de achternaam Post Uiterweer (24), Post van der Burg (19), Postema (4), Postgens (1), Posthuma (3), Posthumus (1), Postma (8), Postulart (1) en Postuma (5), maar dat geeft niet. Zij komen wellicht later aan de beurt.

Nu houd ik er toch nog bijna 300 Posten over. Er is daarvan maar een klein deel echt aantoonbaar familie, maar ook dat deert me niet.

Oudste Nederlandse generatie van de familie Post

Ik vond er om te beginnen opa Joseph Post, de man die vanuit Haselxfcnne emigreerde naar Schiedam, kleinzoon van Johannes. Ook zijn vrouw, Anna Elisabeth Adriaan, kwam uit Westfalen, maar ik heb nog niet kunnen achterhalen waar ze precies geboren is. Anna was pas 17 jaar toen ze op 29 mei 1791 in Schiedam trouwde met haar Joseph, die twaalf jaar ouder was. Samen kregen ze elf kinderen. Anna overleed kort na de geboorte van haar jongste kind, in 1810, op 36-jarige leeftijd.

Joseph was smid en zeker heeft hij gedacht in Schiedam met dit beroep de kost te kunnen gaan verdienen. Pas op 12 november 1792 werd hij officieel - voor de tijd van zes maanden - in de stad toegelaten. Anna en hij hadden hun eerste kind, een meisje, dat kort na hun huwelijk geboren werd, vernoemd naar Josephs moeder, Helena Anna, en het tweede kind, een jongetje, naar Josephs vader, Johannes Josephus. Beide kinderen overleden op jonge leeftijd. Anna Maria, hun derde kind en mijn naamgenote, deed het beter, net als de zeven kinderen die daarna nog geboren werden. Het achtste kind, Petrus Casparus, vernoemd naar Anna's vader, was mijn betovergrootvader.

Tweede, derde en vierde generatie

Er is nog niet veel bekend over het lot van zijn broertjes en zusjes in Schiedam, maar Petrus Casparus, geboren in 1803, trad niet in de voetsporen van zijn vader. Achtereenvolgens werkte hij als metselaarsknecht, als schipper en als brandersknecht. In 1829 trouwde hij met Elisabeth van Sissem, een leeftijdgenote uit Gorinchem. Waarschijnlijk ontmoette hij haar in de tijd dat hij het beroep van schipper uitoefende. Petrus Casparus en Elisabeth kregen samen acht kinderen, waarvan er drie op jonge leeftijd overleden. Mijn overgrootvader, Johannes Petrus, was hun vijfde kind, geboren in 1838.

Ook Johannes Petrus trouwde niet met een Schiedamse, maar met de dochter van een Waalse immigrantenfamilie die zich in Rotterdam had gevestigd: Johanna Sophie Antonia Duchxeane. Dit echtpaar zorgde voor dertien kinderen, waarvan er maar vier volwassen werden. Alle andere kinderen stierven voor hun derde levensjaar. Het vierde kind, Johannes Gerardus, was mijn grootvader, geboren in 1869. Johannes Petrus werd brandersknecht en is dat zijn hele leven gebleven.

Johannes Gerardus, vierde generatie immigrant, zocht en vond een meisje met dezelfde achtergrond als hij zelf had. Hij trouwde in 1893 met Maria Margaretha Kleiss. Ook haar familie wortelde in Westfalen: haar grootvader was aan het einde van de achttiende eeuw vanuit Ottmarsbochold naar Schiedam gekomen. Deze grootvader was oorspronkelijk varensgezel en zal op die manier in Schiedam terechtgekomen zijn, waar hij trouwde met autochtone Elisabeth Doornhage. Elisabeths vader was overigens ook weer getrouwd met een meisje van Duitse afkomst.

Duitse roots

In de loop van mijn onderzoek ben ik er al snel achtergekomen dat ik maar weinig echt Nederlandse voorouders heb. In Schiedam, zo blijkt, werkten in de bekende jeneverindustrie, die in de achttiende en negentiende eeuw een grote bloei doormaakte, opvallend veel mensen met een Duitse achtergrond. Dat die mensen nooit meer teruggingen naar hun geboorteplaats blijkt wel uit de vele Duits aandoende namen die je ook nu nog in het telefoonboek van Schiedam aantreft.

Toen ik nog in Schiedam op school zat, stond ik daar nooit bij stil. Klasgenoten hadden achternamen als Weber, Hersbach, Kxf6ning, Dreesmann, Jung, Pesch, Blxfcm, Stiefel, Schwanckhausen en Zurhorst, bedenk ik nu pas...

Hier is het verhaal van de familie Gies te lezen, dat min of meer parallel loopt aan dat van mijn familie.

Scans

Het gemeentearchief van Schiedam is erg royaal met het - gratis - ter beschikking stellen van geboorte- en huwelijksakten mxe9t huwelijkse bijlagen. Die scans bevatten een schat aan gegevens: namen, geboortedata, adressen, beroepen, alles ligt voor het oprapen. In de bijlagen zit in veel gevallen een zogenaamde Verklaring van Onvermogen, wat betekende dat het bruidspaar niet in staat was de kosten voor de huwelijksvoltrekking te betalen. Tegenwoordig is zoiets bijna niet voor te stellen maar in die tijd, zeker in het overbevolkte Schiedam, was zoiets schering en inslag, en al helemaal bij de brandersknechten.

Brandersknechten

Hoe verder ik me verdiep in deze materie, hoe meer het besef doordringt hoe zwaar het leven daar en toen geweest moet zijn. Ik verbaas me erover dat deze mensen niet alles op alles gezet hebben om naar hun geboorteplaats, of die van hun ouders, terug te keren. Waarschijnlijk hadden ze daar domweg de middelen niet voor. Ik neem me voor dit zo goed mogelijk uit te zoeken.

Digitaal krantenarchief

Sinds een paar maanden stelt Schiedam - wederom helemaal gratis - op de site ook een krantenarchief ter beschikking. Dit vormt een nieuwe bron voor het onderzoek. Eerst probeerde ik natuurlijk de bekende familienamen en dat leverde een paar aardige vondsten op, waarover in een volgend bericht meer.

Aantal entry's: 77.121

Aantal met mijn achternaam: 6.981